Overwin Angst, Depressie En Burn Out

Zelfs onder medische studenten en artsen, waarvan je toch mag verwachten dat ze je hun optimale hulp bieden. Het is een dubieuze ontwikkeling dat een flink percentage van de medische studenten zich, wat burnout betreft, in de gevarenzone bevindt. Vooral emotionele uitputting komt bij (aankomend) artsen veel voor!

Behalve werkstress zijn een gebrek aan fysieke activiteit en, zoals uit diverse onderzoeken is gebleken, ongezonde voeding, alcoholmisbruik en roken, hiervan de hoofdoorzaken.

We mogen hieruit concluderen dat (te)veel professionals in de gezondheidszorg zelf NIET doen wat ze hun patiënten adviseren! Het adagium “Practice what you preach!” lijkt op henzelf niet van toepassing. Hoe absurd dit ook is: ze geven vaak NIET het goede voorbeeld en ondergraven daarmee het vertrouwen dat ze krijgen van hun patiënten…

Van moeheid naar burn out

Het is een glijdende schaal van moeheid naar burn out. Wat bedoel ik daarmee? Iedereen die een daglang keihard in de tuin heeft gewerkt is moe. Dat is een gezonde fysieke vermoeidheid door afbraakproducten, zoals melkzuur, in de spieren. Het is een teken dat je lichaam even rust nodig heeft om bij te tanken en te herstellen.

Het is goed dat je die vermoeidheid voelt, want daardoor weet je lijf precies wanneer het moet stoppen. Deze natuurlijke vermoeidheid is een overlevingsmechanisme, dat we niet kunnen missen. En toch is het mogelijk om dit overlevingsmechanisme te negeren. Het is moeilijk, maar het kan.

Wanneer je als baby of kind bijvoorbeeld ontdekte, dat je ouders het erg op prijs stelden dat je zo snel mogelijk zelfstandig werd en zoveel mogelijk dingen zelf kon doen, heb je je misschien ontwikkeld tot een echte doener. Voor jou is doen, doen, doen de aangewezen manier om waardering te krijgen. Zelfs al denk je bewust dat het je daar niet om gaat, op een onbewuster niveau is dat meestal wel het geval. Want de mens is een “machine, die draait op aandacht”, heb ik wel eens gezegd. Zonder het ontvangen van respect, liefde en waardering, kan een mens niet floreren en wordt leven overleven.

Je gaat dan steeds harder je best doen om jezelf te bewijzen. En omdat de liefde die je ontvangt van je prestaties afhangt, ga je proberen om steeds meer en steeds beter te presteren. Je bewijsdrang en je perfectionisme worden groter en groter, terwijl je het moeilijk vindt om NEE te verkopen. Je gaat maar door en haalt de ene mijlpaal na de andere. Het lijkt allemaal niet op te kunnen… Je wilskracht is enorm en je energie lijkt onuitputtelijk. Dat gaat vaak een aantal jaren prima. Tot je langzaamaan, en soms zelfs van de ene op de andere dag, jezelf tegen komt. Je voelt je moe, krachteloos of uitgeput en bent niet meer vooruit te branden. Je krijgt geen energie meer van je werk en loopt overdag letterlijk leeg. Bovendien tank je ’s nachts nauwelijks bij. Je wordt nog vermoeider wakker dan toen je ging slapen. En omdat je accureserves overdag op een minimum staan, ga je onbedoeld meer fouten maken en zijn je prestaties niet meer om over naar huis te schrijven. Dit tot grote ergernis van je perfectionistische persoonlijkheidsstructuur.

Je komt terecht in een neerwaartse spiraal, van steeds meer tegenzin en steeds minder plezier, waardoor ook de laatste restjes energie die je nog had, beginnen weg te vloeien. Wat vroeger vanzelf ging, wordt nu een ‘heilloos moeten tegen wil en dank’. Je bent terecht gekomen in de doodlopende weg die burn out heet. Het kan moeilijk zijn en veel tijd en geld kosten om van een burn out te herstellen. Deze neerwaartse spiraal is lastig te doorbreken. Laat het daarom niet zover komen…

Negeer deze alarmsignalen niet en onderneem actie! Want wanneer je er op tijd bij bent, kun je de oorzaken nog opruimen en verklein je de kans op ziekmakende stress.

Wat je moet weten over stress

Stress hoort bij het leven. Het is heel gezond en heel normaal om af en toe wat spanning in je hoofd, nek of schouders te voelen, of uitputting na een flinke inspanning. Het is zelfs helemaal okay, om na een drukke dag lekker onderuit gezakt op de bank te chillen voor de tv. Maar wanneer deze spanningen regelmatig terugkeren, denk aan irritaties, stemmingswisselingen, chronische moeheid, langdurige stijfheid van nek en schouders, rugklachten of aan de beruchte ‘spanningshoofdpijn’, heb je echt een probleem. Er komt dan meer stress in je systeem dan je kunt oplossen. Wanneer je deze signalen negeert, kan dat een tijdlang goed gaan. Maar vroeg of laat ontstaan er toch echt problemen. Je energiereserves raken op, en je komt langzaam maar zeker, via een voortdurende vermoeidheid, in een burn out terecht. De koek is op…

Mijn behandeltrajecten stimuleren je levensenergie. Door mijn energetische behandelingen wordt je weer kalm en ontspannen, opgewekt en fit. Je vitaliteit en zelfvertrouwen nemen toe. Daarnaast krijg je praktische handvatten om zelf je energie op peil te kunnen houden. Bovendien maken mijn Helende Reizen het mogelijk, om weerstanden en blokkades uit je jeugd of uit je verleden radicaal op te ruimen. Er kunnen zelfs ingrijpende, uiterst positieve gedragsveranderingen ontstaan. Natuurlijk zijn daar meerdere sessies voor nodig. Dat komt, omdat er bij een geslaagde therapeutische interventie letterlijk nieuwe, helpende neuronale verbindingen in de hersenen worden gevormd en dat kost, net als spiertraining, tijd!

Het goede nieuws is dat je met mijn begeleiding een langdurige verbetering kunt bereiken! Je komt weer in de flow en keert stap voor stap terug naar je natuurlijke staat. 

Wat is flow?

‘Flow’ lijkt een modern begrip, dat we tegenwoordig te pas en te onpas gebruiken. Maar in feite is het niet nieuw. Het is al vele duizenden jaren oud. Het werd bijvoorbeeld al beschreven door de Griekse filosoof Heraclitus: Panta Rhei : ‘Alles stroomt’ of ‘Alles beweegt’. En lang voor Heraclitus sprak de Chinese wijsgeer Lao Tsé al over het eeuwige stromen. Hij noemde het de oerbron van het leven, die uit zichzelf opwelt. Tegenwoordig noemen we dit flow. De laatste jaren is ‘flow’ in een spirituele context en met name in managementkringen, gedegradeerd tot een containerbegrip. Dat is jammer, want zonder flow komt er weinig of niets tot stand. Flow is het gevoel dat je wel eens hebt wanneer je iets doet en het gaat vanzelf, moeiteloos en zonder weerstand, of je nu schrijft, een fietsband plakt of lekker eten kookt. Flow vindt plaats wanneer je je werk doet met toewijding, passie, aandacht en plezier. Je voelt je fit, lekker en energiek. Door die combinatie van factoren gaat het als het ware ‘vanzelf’. Het is ‘iets doen zonder (bewust en gecontroleerd) iets te doen’: het zogeheten ‘doen door niet–doen’ (Woe Wei) uit de Boeddhistische leer.

Flow is geen spirituele methode, discipline of techniek. Het is een bewustzijnstoestand, die je kunt realiseren door je met al je aandacht over te geven aan wat er is. Hierdoor verdwijnt de dualiteit tussen de doener en het doen. Er is DOEN en dat is alles… Het is essentieel om weer in de flow terecht te komen. Want burn out is het tegenovergestelde van flow...

Voor mij betekent flow ‘de optimale toestand van ervaring’. Deze definitie omvat 3 begrippen: optimaal, toestand en ervaring. Wanneer ze alle drie samenkomen, zijn we in de flow. We bevinden ons dan in een bewustzijnstoestand, die geweldig goed aanvoelt en waarin we schijnbaar moeiteloos maximale resultaten behalen. Het woord flow, dat letterlijk ‘stroom’ betekent, is geïntroduceerd door de Hongaarse psycholoog Mihaly Csikszentmihalyi. Tijdens zijn onderzoek naar flow- ervaringen bij kunstenaars en wetenschappers viel hem op, dat sommigen van hen het woord ‘flow’ gebruikten om hun geestestoestand aan te duiden. Sindsdien is men in de positieve psychologie het begrip flow gaan gebruiken als metafoor voor een extatische toestand, waarin alles lijkt te lukken. Uit het onderzoek van Csikszentmihalyi kwamen een aantal gemeenschappelijke kenmerken van flow naar voren:

1. Je gaat volledig op in wat je doet. Je bent gefocust en geconcentreerd.

2. Je hebt een gevoel van opwinding of extase, alsof je buiten de alledaagse werkelijkheid bent.

3. Je hebt een grote innerlijke helderheid. Je weet wat er gedaan moet worden en hoe goed het gaat.

4. Je beseft dat de taak haalbaar is en dat je over de juiste vaardigheden beschikt.

5. Je hebt een gevoel van sereniteit. Je maakt je geen zorgen over jezelf en overstijgt de begrenzingen van je ego.

6. Er is een gevoel van tijdloosheid. Je bent intens geconcentreerd op het hier en nu, waarbij uren voorbij lijken te gaan in minuten.

7. Je bent intrinsiek gemotiveerd en voelt jezelf opgenomen in een groter geheel.

Op basis van mijn eigen ervaring zou ik hier nog een achtste kenmerk aan willen toevoegen:

8. Je bent volledig aanwezig in het NU. Er is geen dualiteit meer tussen de doener en het doen: er is doen en het ‘gebeurt’, geheel automatisch en vanzelf. Je bent dus totaal aanwezig zonder dit bewust te beseffen.

Csikszentmihaly omschrijft het zo: “Ons ego verdwijnt, de tijd vliegt voorbij. Iedere handeling, iedere beweging en al onze gedachten vloeien uitsluitend voort uit de vorige.”

Wie in de flow is wordt niet afgeleid door de omgeving en voelt geen vermoeidheid, geen honger of dorst. Zo iemand vergeet soms zelfs te slapen of te eten en is optimaal geconcentreerd op wat er in een bepaald moment moet gebeuren, om zijn doel te bereiken.

Met flow haal je het beste uit jezelf, of het nu om gaat om kunst, innovatie, geconcentreerde inspanning, conditietraining of topsport. Flow is, zeg maar, de afstemming op het leven dat in, om en door ons heen stroomt.